หนี้นอกระบบ : ศึกษากรณีมาตรการทางกฎหมายในการป้องกันการปล่อย เงินกู้นอกระบบ

Abstract

การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงมาตรการทางกฎหมายในการป้องกัน การกระทําความผิดอันเกิดจากการปล่อยเงินกู้นอกระบบเปรียบเทียบกับกฎหมายของต่างประเทศ ตลอดจนแสวงหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาการบังคับใช้กฎหมายอันเกี่ยวกับการป้องกัน การปล่อยเงินกู้นอกระบบ เพื่อให้การแก้ไขปัญหาการปล่อยเงินกู้นอกระบบสามารถบรรลุ วัตถุประสงค์ตามเจตนารมณ์ได้อย่างแท้จริง โดยการศึกษาวิจัยครั้งนี้ ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ซึ่งมุ่งเน้นการวิจัยทางเอกสาร โดยจะศึกษาค้นคว้าข้อมูลและเอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทั้งภาษาไทย และภาษาต่างประเทศ ได้แก่ ตัวบทกฎหมายดําอธิบาย ตําราทางวิชาการ บทความของนักกฎหมาย วิทยานิพนธ์ สารนิพนธ์ และคําพิพากษาศาลฎีกา • จากการศึกษาวิจัยพบว่า ประเด็นแรก แม้ว่าในประเทศไทยจะมีกฎหมายอยู่หลายฉบับ ซึ่งนํามาใช้บังคับกับการกระทําความผิดอันเกิดจากการปล่อยเงินกู้นอกระบบก็ตาม แต่ก็มิใช่ กฎหมายที่ใช้กํากับดูแลธุรกิจการปล่อยเงินกู้นอกระบบโดยเฉพาะ ทั้งกฎหมายที่ใช้บังคับอยู่ใน ปัจจุบันก็บัญญัติไม่ครอบคลุมถึงลักษณะพฤติการณ์ และความร้ายแรงของการกระทําความผิด อันเกิดจากการปล่อยเงินกู้นอกระบบที่เป็นปัญหาอยู่ในปัจจุบันแต่อย่างใด กอปรกับอัตราโทษน้อย ไม่ได้สัดส่วนกับการกระทําความผิด ทั้งยังไม่มีหน่วยงานใดที่มีอํานาจหน้าที่ตรวจสอบ ป้องกัน และกํากับดูแลการประกอบธุรกิจการเงินนอกระบบ ตลอดจนให้ความช่วยเหลือลูกหนี้ที่ได้รับความ เสียหายจากการปล่อยเงินกู้นอกระบบโดยเฉพาะ นอกจากนี้ประเด็นที่สองมาตรการทางกฎหมาย ในการป้องกันการปล่อยเงินกู้นอกระบบในต่างประเทศนั้น มีทั้งการกําหนดความรับผิดในทางแพ่ง และความรับผิดในทางอาญาแตกต่างกัน แต่ก็ไม่ได้มีการกําหนดความผิดและบทลงโทษอันเกี่ยวกับ การปล่อยเงินกู้นอกระบบเอาไว้เป็นการเฉพาะ เพียงแต่มีการบัญญัติความผิดเอาไว้เป็นรายกรณี ๆ ไปในกฎหมายแต่ละฉบับ เหมือนกับกรณีของประเทศไทย แต่อย่างไรก็ตาม ในต่างประเทศนั้น ก็มีหน่วยงานที่มีอํานาจหน้าที่ตรวจสอบ ป้องกัน และกํากับดูแลการประกอบธุรกิจการเงินนอกระบบโดยเฉพาะ ดังเช่น ในประเทศสหรัฐอเมริกา และประเด็นสุดท้าย เพื่อให้มาตรการทางกฎหมาย ในการป้องกันการปล่อยเงินกู้นอกระบบ เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ครอบคลุม และได้สัดส่วน ที่เหมาะสมกับความร้ายแรงของการกระทําความผิด จึงควรกําหนดความผิดอาญาอันเกี่ยวกับการให้กู้ยืม เงินนอกระบบ โดยบัญญัติให้ครอบคลุมถึงลักษณะ พฤติการณ์ และความร้ายแรงของการกระทําความผิด รวมทั้งกําหนดให้มีคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการปล่อยเงินกู้นอกระบบไว้เป็นการเฉพาะ จากการศึกษาวิจัยสรุปได้ว่า มาตรการทางกฎหมายในการป้องกันการปล่อยเงินกู้นอกระบบ ในต่างประเทศ เปรียบเทียบกับกฎหมายของประเทศไทยไม่ได้มีการกําหนดความผิดและบทลงโทษ อันเกี่ยวกับการให้กู้ยืมเงินนอกระบบเอาไว้เป็นการเฉพาะ เพียงแต่มีการบัญญัติความผิดเอาไว้เป็นราย กรณี ๆ ไป ในกฎหมายแต่ละฉบับ ซึ่งไม่ครอบคลุม และไม่ได้สัดส่วนกับความร้ายแรงของการกระทํา ความผิด ผู้วิจัยจึงเสนอให้มีการกําหนดความผิดอาญาอันเกี่ยวกับการให้กู้ยืมเงินนอกระบบโดย การตราเป็นพระราชบัญญัติและบัญญัติให้ครอบคลุมถึงลักษณะ พฤติการณ์ และความร้ายแรงของ การกระทําความผิด ตลอดจนกําหนดให้มีคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการปล่อยเงินกู้นอกระบบ