การศึกษาฤทธิ์ทางชีวภาพของต้นย่านางแดง

Abstract

ย่านางแดง (Bauhinia strychnifolia Craib.) เป็นพืชสมุนไพรที่ใช้ทางการแพทย์พื้นบ้านของไทย งานวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์ในการศึกษาคุณสมบัติต้านการอักเสบและต้านอนุมูลอิสระของต้นย่านางแดง โดยศึกษาฤทธิ์ยับยั้งการสร้าง NO และต้านอนุมูลอิสระ DPPH จากการศึกษาพบว่า ส่วนสกัดด้วยเอทิลอะซิเตทที่แยกจากสารสกัดต้นย่านางแดงมีฤทธิ์ต้านการอักเสบและต้านอนุมูลอิสระ DPPH ได้ดีที่สุด โดยมีค่า IC50 เท่ากับ 18.9 และ 2.5 μg/ml ตามลำดับ เมื่อนำส่วนสกัดเอทิลอะซิเตทมาแยกหาสารสำคัญโดยอาศัยหลักการแยกสารโดยใช้ฤทธิ์ทางชีวภาพเป็นแนวทาง ได้สารบริสุทธิ์รวม 4 สาร คือ quercetin (BS1), eucryphin (BS2), 5,7,3',4',6'-pentahydroxyflavanonol-3-O-α-L-rhamnopyranoside (BS3) และ β-sitosterol-D-glucoside (BS4) โดยพบว่า สาร BS1 ยับยั้งการสร้าง NO และต้านอนุมูลอิสระได้ดีที่สุดโดยมีค่า IC50 เท่ากับ 6.0 และ 1.0 μg/ml ตามลำดับ เมื่อทดสอบความเป็นพิษโดยการป้อนสารสกัดด้วยเอทานอลและส่วนสกัดเอทิลอะซิเตทต้นย่านางแดงในขนาด 2000 mg/kg พบว่าไม่แสดงความเป็นพิษทั้งในหนูเพศผู้และเพศเมีย จากการศึกษาชี้ให้เห็นว่าส่วนสกัดด้วยเอทิลอะซิเตทและสารบริสุทธิ์ที่แยกจากต้นย่านางแดงมีคุณสมบัติต้านการอักเสบโดยการยับยั้งการสร้าง NO และต้านอนุมูลอิสระ