รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัย ผลของโปรแกรมการส่งเสริมการรู้คิดโดยใช้ดนตรีบำบัดต่อความสามารถด้านการรู้คิดปัญหาพฤติกรรม อารมณ์ และจิตใจของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อม

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง ศึกษาแบบกลุ่มเดียววัดก่อน-หลัง เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมการรู้คิดโดยใช้ดนตรีบำบัดต่อความสามารถด้านการรู้คิด ปัญหาพฤติกรรม อารมณ์ และจิตใจของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมโดยนำแนวคิดการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมมาประยุกต์ใช้ในการวิจัย กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมระดับเล็กน้อยถึงปานกลางที่พักอาศัยในศูนย์ดูแลและฟื้นฟูสุขภาพผู้สูงอายุดวงใจเนอร์สซิ่งโฮม กรุงเทพมหานคร คัดเลือกตามเกณฑ์ที่กำหนด และสุ่มตัวอย่างอย่างง่าย จำนวน 9 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบประเมินสภาพสมองเบื้องต้นฉบับภาษาไทย (Mini-Mental State Examination Thai 2002: MMSE-Thai 2002) และมีปัญหาพฤติกรรมอารมณ์ และจิตใจ การประเมินโดยใช้แบบประเมินอาการทางระบบประสาทและอาการทางจิตของภาวะสมองเสื่อมฉบับภาษาไทย (Neuropsychiatric inventory questionnaires: NPI-Q) ดำเนินกิจกรรมส่งเสริมการรู้คิดโดยใช้ดนตรีบำบัดเป็นระยะเวลาต่อเนื่อง สัปดาห์ละ 4 ครั้ง ระยะเวลา 3 สัปดาห์ รวมทั้งหมด 12 ครั้ง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและ Paired t-test ผลการวิจัยพบว่าคะแนนเฉลี่ยความสามารถด้านการรู้คิดของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมหลังได้รับโปรแกรมการส่งเสริมการรู้คิดโดยใช้ดนตรีบำบัดสูงมากกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) คะแนนเฉลี่ยปัญหาพฤติกรรมอารมณ์ และจิตใจของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมหลังใช้โปรแกรมการส่งเสริมการรู้คิดโดยใช้ดนตรีบำบัดลดลงกว่าก่อนทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .01) ผลการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมการส่งเสริมการรู้คิดโดยใช้ดนตรีบำบัดสามารถกระตุ้นการรู้คิด และลดปัญหาพฤติกรรม อารมณ์ และจิตใจของผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมได้ ดังนั้นสามารถนำโปรแกรมไปประยุกต์ใช้ร่วมกับกิจกรรมการพยาบาลโดนเน้นให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมในงานวิจัย รวมทั้งควรมีการดำเนินโปรแกรมอย่างต่อเนื่อง และติดตามผลการศึกษาเป็นระยะ ๆ