การจัดการอาการและผลลัพธ์ของการจัดการอาการปวดและหายใจลำบากในพระภิกษุอาพาธด้วยโรคมะเร็งระยะสุดท้าย

Abstract

การศึกษาครั้งนี้ เป็นวิจัยเชิงบรรยาย เพื่อศึกษาการรับรู้ กลวิธีการจัดการอาการ และผลลัพธ์ของการจัดการอาการปวดและหายใจลำบาก ในพระภิกษุอาพาธด้วยโรคมะเร็งระยะสุดท้ายโดยใช้แนวคิดการจัดการอาการ (Symptom management) ของ Dodd เป็นกรอบแนวคิดในการวิจัยกลุ่มตัวอย่างเป็นพระภิกษุอาพาธด้วยโรคมะเร็งระยะสุดท้าย ที่ผ่านการคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจงตามเกณฑ์ที่กำหนด จำนวน 12 ราย ที่เข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วย และได้รับการจัดการอาการตามแนวปฏิบัติมาตรฐาน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคลแบบประเมินการรับรู้อาการ และแบบประเมินการจัดการอาการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย แผนภูมิ และสถิติ Wilcoxon-Signed Rank test ผลการศึกษาพบว่า พระภิกษุอาพาธด้วยโรคมะเร็งระยะสุดท้าย มีการรับรู้อาการปวด และหายใจลำบาก โดยส่วนใหญ่มีการรับรู้อาการปวดด้านความถี่บ่อยครั้ง ความรุนแรงปานกลาง ความรู้สึกทุกข์ทรมานพอควรถึงค่อนข้างมาก มีการรับรู้อาการหายใจลาบากด้านความถี่บ่อยครั้ง ความรุนแรงและความรู้สึกทุกข์ทรมานมาก กลวิธีการจัดการอาการที่พระภิกษุอาพาธด้วยโรคมะเร็งระยะสุดท้ายได้รับ ประกอบด้วย กลวิธีการจัดการอาการโดยการใช้ยา และไม่ใช้ยา โดยยาหลักที่ได้รับในการจัดการอาการปวด คือ ยาในกลุ่ม Opioids ร่วมกับยาเสริมในกลุ่ม Non-opioids และยาที่ได้รับในการจัดการอาการหายใจลาบาก ประกอบด้วย ยาในกลุ่ม Bronchodilators มากที่สุด รองลงมา คือ Corticosteroids และ Diuretics โดยได้รับอย่างสม่าเสมอ กลวิธีการจัดการอาการปวดและหายใจลาบากโดยการไม่ใช้ยา ประกอบด้วย การพูดคุยให้กาลังใจมากที่สุด รองลงมา คือ การทำสมาธิ และการออกกำลังกายตามความเหมาะสม ผลลัพธ์ของการจัดการอาการปวดและหายใจลำบากอยู่ในระดับดี โดยค่าเฉลี่ยของคะแนนการรับรู้อาการปวดหลังรับไว้ในความดูแลต่ากว่าก่อน รับไว้ในความดูแลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p=.002) ในขณะที่ค่าเฉลี่ยของคะแนนการรับรู้อาการหายใจลำบากมีแนวโน้มลดลงแต่ไม่แตกต่างกัน ผลการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า การจัดการอาการปวดและหายใจลำบาก ในผู้ป่วยโรคมะเร็งระยะสุดท้ายจะเกิดผลลัพธ์ที่ดีนั้น ผู้ป่วยต้องได้รับกลวิธีการจัดการอาการโดยการใช้ยาอย่างเหมาะสมและสม่ำเสมอ ร่วมกับกลวิธีการจัดการอาการโดยการไม่ใช้ยา