ผู้นำกับการบริหารตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกรณีศึกษา : จังหวัดหนองบัวลำภู

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาคุณลักษณะผู้นําของผู้นําองค์กร/ชุมชนในการ บริหารตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 2) ศึกษาการบริหารงานของผู้นําในองค์กรชุมชน 3) ศึกษาสภาพปัญหาและอุปสรรคในการบริหารงานของผู้นําในองค์กรชุมชน ตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยใช้กระบวนการวิจัยในรูปแบบของการวิจัยเชิงปริมาณและการวิจัยเชิง คุณภาพ เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามความคิดเห็นของผู้นําระดับท้องถิ่นและผู้นําระดับท้องที่ จํานวน 270 คนและใช้แบบสัมภาษณ์ปราชญ์ชาวบ้าน จํานวน 12 คน ช่วงเวลาเก็บข้อมูลระหว่าง เดือนตุลาคม – เดือนธันวาคม 2555สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และการวิเคราะห์แบบจําแนกชนิดของข้อมูล ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. ปราชญ์ชาวบ้านส่วนใหญ่เคยเป็นผู้นําชุมชนมาก่อน เช่น อดีตเคยเป็นผู้ใหญ่บ้านเป็น อาสาสมัครสาธารณสุข เป็นอาสาสมั ฝ่ายพลเรือน มีคุณลักษณะเป็นผู้นําด้านเกษตรแบบพอเพียง ที่ประสบความสําเร็จในการทําการเกษตร ในระดับจังหวัด ตําบลและหมู่บ้าน และเป็นคนที่มีความ มุ่งมั่นเรียนรู้กับธรรมชาติและดําเนินชีวิต มีรูปแบบการบริหารตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 4 ประเด็นหลัก ประกอบด้วย 1) การวางแผนคน เน้นกําลังคนในการเพาะปลูกแบบพึ่งพาตนเอง 2) การวางแผนการตลาด เน้นเกษตรเพื่อการตลาด (3) การวางแผนทางการคลังโดยให้ความสําคัญการ ทําบัญชีครัวเรือน 4) การวางแผนการเกษตร เน้นการจัดการสหกรณ์การเกษตร กับอีก 4 ประเด็น รอง ประกอบด้วย (1) การจัดการแบบผสมผสาน อาศัยพลังงานแสงอาทิตย์และเกษตรอินทรีย์ (2) การจัดการที่ดินเพื่อ รที่ดินเพื่อการเกษตร 3) การจัดการอุตสาหกรรมครัวเรือนและ 4) การจัดการ สิ่งแวดล้อม เน้นการอยู่กับธรรมชาติ คุณลักษณะผู้นําและภาวะผู้นําที่ใช้หลักการวางแผนการ ดําเนินงาน การใช้ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 4 ประเด็นหลักและ 4 ประเด็นรองนั้นสามารถนําไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่สําคัญตามกรอบความคิด 4 ทิศความพอเพียง และ 8 ทิศที่ส่งผลให้ครอบครัวมี รายได้ปีละ 1-5 แสนบาท ซึ่งน่าจะเป็นบทสรุปสําหรับผู้นําในทุกระดับ ในการนําไปสู่การวางแผน การบริหารเพื่อแก้ไขปัญหาในสถานการณ์เศรษฐกิจและสังคมในปัจจุบันให้มีประสิทธิภาพ 2. ผู้นําระดับท้องถิ่นและผู้นําระดับท้องที่มีความคิดเห็นเกี่ยวกับคุณลักษณะผู้นําและภาวะมุมผู้นําในการบริหารตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยรวมอยู่ในระดับมาก ทั้งนี้เนื่องจากการบริหารองค์กรชุมชนผู้นําจะต้องใช้ความสามารถในการเป็นผู้นําแล้วต้องอยู่บนพื้นฐานของความ พอเพียงด้วย กล่าวคือ ความพอประมาณ ความมีเหตุผล และการมีภูมิคุ้มกันที่ดี อีกทั้งต้องอาศัยทั้ง ความรู้และคุณธรรมมาเป็นแนวทางปฏิบัติในการวางแผน การจัดองค์กร การดําเนินงาน การติดตาม ประเมินผลซึ่งเมื่อยึดหลักการดังกล่าวแล้ว จะทําให้สามารถรองรับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจ กระแสระบบทุนนิยมทั้งในปัจจุบัน และในอนาคต เป็นการสร้างภูมิคุ้มกันในอนาคต และการ บริหารงานของผู้นําเพื่อให้เกิดความสําเร็จและมีประสิทธิภาพสูงสุด จําเป็นต้องยึดตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็นการเดินทางสายกลาง การดําเนินงานก็จะเกิดการพัฒนาที่ยั่งยืน 3. ผู้นําระดับท้องถิ่นและผู้นําระดับท้องที่มีความคิดเเกี่ยวกับการบริหารตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยรวมอยู่ในระดับมาก การบริหารงานขององค์กรมีประสิทธิภาพสูงสุดได้ จะต้องมีการจัดระบบการบความเป็นผู้นําของผู้นําองค์กรชุมชน วิสัยทัศน์และภาวะผู้นํา สรุปผลการวิจัยครั้งนี้ได้ข้อเสนอแนะในการดําเนินการบริหารจัดการตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง จะบรรลุความสัมฤทธิผลได้นั้น ผู้นําภาครัฐ ผู้นําองกรค์/ชุมชนต้องเป็นแกนหลักในการ นําแนวคิดดังกล่าวไปสู่รากหญ้า คือ พี่น้องประชาชน การพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในชุมชนจึงจะ ประสบความสัมฤทธิผลอย่างมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน และมีความสุข