บทบาทสตรีในการสร้างสันติสุขในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้

Abstract

ดุษฎีนิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสถานภาพและบทบาทของสตรีในการสร้างสันติสุข ในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ 2) ศึกษากระบวนการของสตรีในการเสริมสร้างสันติสุขในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ และ 3) เพื่อวิเคราะห์บทบาทของสตรีในการเสริมสร้างสันติสุข ในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพซึ่งประกอบด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก การประชุมกลุ่ม และการศึกษาเรื่องเล่า โดยมีผู้ให้ข้อมูลหลัก (Key Informants) จำนวน 3 กลุ่ม คือ กลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้บริหาร และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย กับบทบาทสตรีในการสร้างสันติสุขในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ กลุ่มสตรีนักกิจกรรมในพื้นที่ และกลุ่มแกนนำ และภาคประชาสังคมในชุมชนท้องถิ่น ผลการวิจัย พบว่า ความรุนแรงของสถานการณ์ทาให้สถานภาพสตรีต้องแปรเปลี่ยน สตรีมีบทบาทของผู้นำในเชิงการเมือง เศรษฐกิจและสังคมมากขึ้น โดยเฉพาะสตรีมุสลิม บทบาทของผู้นำและการขัดเกลาทางศาสนานาไปสู่การสร้างสันติสุขที่สำคัญ สำหรับสตรีชาวไทยพุทธและมุสลิมได้ถูกกำหนดบทบาทในการสร้างความมั่นคงให้กับชาติโดยการมีส่วนร่วมของครอบครัวและชุมชน นอกจากนั้นกระบวนการในการสร้างสันติสุขของสตรีมาจาก 1) จิตใจที่ไม่ยอมแพ้ 2) การรวมตัวและการรวมกลุ่ม 3) การเรียนรู้ พัฒนารูปแบบการต่อสู้ 4) การก่อตัวและสร้างความหมายและกระบวนการขับเคลื่อนในภาคประชาสังคม และ 5) การยกระดับวาระสตรีกับการเสริมสร้างสันติสุขให้เป็นวาระแห่งชาติ สำหรับการวิเคราะห์บทบาทของสตรีในพื้นที่คือสตรีมีการต่อสู้อย่างหนักในสถานการณ์ความไม่เท่าเทียมแห่งเพศสภาพ กระบวนการพัฒนาและการฝึกอบรมสตรีเป็นเครื่องมือสำคัญในการยกระดับศักยภาพของสตรี และจุดมุ่งหมายของสันติสุข ไม่ใช่เพียงแค่การวางอาวุธ แต่เป็นการยกระดับความเท่าเทียมแห่งเพศสภาพ การลดความเหลื่อมล้ำและความเท่าเทียมชาย-หญิง ตลอดจนการยุติความรุนแรงในทุกรูปแบบ ทั้งในครอบครัว ชุมชนและสังคม