รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ การท่องเที่ยวเชิงศาสนาสู่การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ : กรณีศึกษาวัดในกรุงเทพมหานคร

Abstract

การศึกษาเรื่อง “การท่องเที่ยวเชิงศาสนาสู่การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ : กรณีศึกษา วัดในกรุงเทพมหานคร” มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนักท่องเที่ยวเกี่ยวกับการท่องเที่ยวเชิงศาสนาในวัดต่างๆของกรุงเทพมหานคร 2) เพื่อศึกษาความคิดเห็นของนักท่องเที่ยวเกี่ยวกับการจัดกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ในวัดต่างๆของกรุงเทพมหานคร 3) เพื่อศึกษาความคิดเห็นต่อแนวทางการท่องเที่ยวเชิงศาสนาสู่การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ในวัดต่างๆของกรุงเทพมหานคร 4) เพื่อเสนอแนวทางการจัดการการท่องเที่ยวในวัดต่างๆของกรุงเทพมหานคร 5) เพื่อศึกษาปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะในการท่องเที่ยวเชิงศาสนาสู่การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ในวัดต่างๆของกรุงเทพมหานคร ดำเนินการวิจัยโดยวิธีวิจัยเชิงสำรวจเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามกับประชากรกลุ่มตัวอย่างที่เป็นประชาชนที่มาท่องเที่ยววัดต่างๆของกรุงเทพมหานคร เฉพาะ 9 แห่งที่เป็นส่วนหนึ่งของการจัดกิจกรรมไหว้พระ 9 วัด จำนวน 400 คน การวิเคราะห์ข้อมูล ผู้ศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติโดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสถิติที และการวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว หรือค่าสถิติเอฟ เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร โดยมีระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 สรุปได้ดังนี้ กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีอายุระหว่าง 41-50 ปี มีสถานภาพสมรส มีการ ศึกษาระดับอนุปริญญา/ปวส. ส่วนการประกอบอาชีพเป็นพนักงาน/ลูกจ้างบริษัทเอกชน กลุ่มตัวอย่างมีเหตุผลของการท่องเที่ยวหรือเยี่ยมชมวัดส่วนใหญ่เพื่อไหว้พระและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัด และต้องการศึกษาหาความรู้ทางพุทธศาสนา ความคิดเห็นของนักท่องเที่ยวที่มีต่อการท่องเที่ยวเชิงศาสนาของกลุ่มตัวอย่างแบ่งออกเป็น 3 ด้านคือ บุคลากรหรือเจ้าหน้าที่ในวัด สิ่งแวดล้อมภายในบริเวณวัด และกิจกรรมภายในวัดอยู่ในระดับมาก ความคิดเห็นของกลุ่มตัวอย่างที่มีต่อกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ ซึ่งประกอบไปด้วยการส่งเสริมการเรียนรู้ การพัฒนาจิตและปัญญา และการบริการความรู้อยู่ในระดับมาก และความพึงพอใจของกลุ่มตัวอย่างที่มีต่อแนวทางในการท่องเที่ยวเชิงศาสนาสู่การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ ซึ่งประกอบด้วยการเห็นคุณค่าของพุทธศาสนา และการนำความรู้ความเข้าใจไปใช้อยู่ในระดับมาก การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูลพื้นฐานของกลุ่มตัวอย่าง กับ ความคิดเห็นที่มีต่อการท่องเที่ยวเชิงศาสนา ความคิดเห็นที่มีต่อการจัดกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ และความพึงพอใจต่อการท่องเที่ยวเชิงศาสนาสู่การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ ผลการศึกษาพบว่า เพศ สถานภาพสมรส และอาชีพที่แตกต่างกัน มีความคิดเห็นที่มีต่อการท่องเที่ยวเชิงศาสนา มีความคิดเห็นที่มีต่อการจัดกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ และมีความพึงพอใจต่อการท่องเที่ยวเชิงศาสนาสู่การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ปัญหาส่วนใหญ่ในการท่องเที่ยววัด คือ ปัญหาเกี่ยวกับความสะอาด ขยะมูลฝอย มูลสุนัข มูลนก ห้องนํ้าห้องสุขาไม่ค่อยสะอาด มีต้นไม้น้อยไม่ค่อยร่มรื่น เจ้าหน้าที่ของทางวัดที่ทำความสะอาดหรือทำงานในจุดต่างๆมีน้อย ทั้งยังแต่งกายไม่ค่อยสุภาพ และปัญหาในเรื่องของกิจกรรมในวัดซึ่งมีการประชาสัมพันธ์น้อย จัดไม่ตรงกับวันหยุด จึงทำให้ไม่ทราบเรื่องและไม่สะดวกในการมาร่วมกิจกรรม ข้อเสนอแนะในการพัฒนาวัดเพื่อการท่องเที่ยวเชิงศาสนา ควรมีการจัดเจ้าหน้าที่ทำความสะอาดและเจ้าหน้าที่ประจำในจุดต่างๆ ให้มากขึ้น และแต่งกายให้เรียบร้อย ในเรื่อง ศาสนสถาน หากมีการสร้างใหม่ควรมีการคำนึงถึงประโยชน์ใช้สอยเป็นหลัก มีการวางผังใหม่ให้ดี มีการปลูกต้นไม้ให้มากขึ้น เพื่อให้เกิดความร่มรื่นและเป็นการทำให้ภูมิทัศน์ของวัดสวยงาม น่ารื่นรมย์ การจัดกิจกรรมต่างๆ ต้องมีการประชาสัมพันธ์ให้ทั่วถึง และมีการบริหารจัดการในด้านต่างๆ ของวัดให้สมบูรณ์ เพราะหากวัดมีความพร้อมในการรองรับนักท่องเที่ยวที่มาวัดแล้ว ย่อมทำให้นักท่องเที่ยวมาวัดแล้วเกิดศรัทธา เกิดความยินดี เกิดความสุขใจ มาทำบุญ ทำกุศลต่างๆ พร้อมทั้งการมาพักผ่อนหย่อนใจในรูปแบบของการท่องเที่ยวเชิงศาสนาได้