รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัย การศึกษารูปแบบศูนย์การค้ากึ่งเปิดโล่งเพื่อความยั่งยืนในกรุงเทพมหานคร

Abstract

“ศูนย์การค้ากิ่งเปิดโล่ง” เป็นรูปแบบอาคารพึ่งพาธรรมชาติที่ท้าทายต่อสภาพอากาศที่ร้อนจัด ซึ่ง เป็นที่นิยมในรูปแบบแนวคิดร่วมสมัย “กรีนไลฟ์สไตล์มอลล์” รูปแบบโถงสูงกึ่งเปิดโล่งในศูนย์การค้าที่ไม่มี เครื่องปรับอากาศนี้ถูกปกคลุมด้วยหลังคาโปร่งแสงช่วยลดความร้อนและรับแสงธรรมชาติ ถูกโอบล้อมด้วย ร้านค้าสลับกับช่องเปิดขนาดใหญ่เพื่อรับลมธรรมชาติ และมีสวนหย่อมผสมผสานกับพื้นที่สาธารณะในโถง การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาคุณภาพสภาวะแวดล้อมเชิงธรรมชาติและคุณภาพการระบายอากาศ ธรรมชาติเพื่อให้เกิดสภาวะน่าสบาย เพื่อเป็นแนวทางการพัฒนารูปแบบศูนย์การค้ากึ่งเปิดโล่งในอนาคต การวิจัยศูนย์การค้ากิ่งเปิดโล่งในกรุงเทพมหานคร มีประชากรจํานวน 50 โครงการ โดยได้ทําการ ทดลองกับกรณีศึกษาจํานวน 8 โครงการที่มีขนาดและสัดส่วนที่แตกต่างกัน ในกรอบการวิจัย 4 ด้าน คือ ด้านความร้อน ด้านการระบายอากาศ ด้านแสงสว่างธรรมชาติ และด้านพื้นที่สีเขียวภายใน การทดลองมี ทั้งการทดสอบภาคสนามในช่วงฤดูร้อนและการจําลองโดยคอมพิวเตอร์ในห้องปฏิบัติการ โดยมีการ วิเคราะห์ผลเป็นคุณภาพตามดัชนีชี้วัดต่าง ๆ อภิปรายตามทฤษฎี และสรุปพร้อมคําแนะนําในการออกแบบสรุปผลค่าเฉลี่ยดัชนีสภาวะแวดล้อมเชิงธรรมชาติต่าง ๆ ในกรณีศึกษาทั้งหมดมีค่าดังนี้ ผลต่าง อุณหภูมิภายใน-ภายนอก = 1.15 °C การแผ่รังสีความร้อน = 32.45 °C ค่าเฉลี่ยอุณหภูมิที่รู้สึกได้ = 32.54 °C ประสิทธิภาพการระบายอากาศ = 0.41 เท่า ประสิทธิภาพแสงธรรมชาติ = 0.20 เท่า และสัดส่วนพื้นที่ สีเขียว = 0.14 เท่า โดยพบว่ามีกรณีศึกษา 3 ใน 8 โครงการที่อยู่ในขอบเขตสภาวะน่าสบายที่ยอมรับได้ ตามมาตรฐาน ASHRAE Standard 55-2017 และพบว่าความร้อนจากการแผ่รังสีความร้อนจากหลังคา และคุณภาพการระบายอากาศเป็นตัวแปรสําคัญที่ส่งผลต่อสภาวะน่าสบายภายในโถงกิ่งเปิดโล่ง ดังนั้นการ มุ่งเน้นถึงคุณภาพการระบายอากาศจึงเป็นหนึ่งในสิ่งที่จําเป็นยิ่ง โดยควรคํานึงถึงวางทิศทางโถงให้สัมพันธ์ กับลมธรรมชาติ ควรมีช่องเปิดหลักด้านเหนือลมควบคู่กับการมีช่องเปิดด้านอื่นทั้งในระดับผนังและหลังคา และควรมีทดสอบโดยการจําลองการไหลของอากาศในคอมพิวเตอร์เพื่อหาทางเลือกการระบายอากาศที่ดี