รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ การสำรวจสภาพการณ์และปัญหาเพื่อการพัฒนาหลักสูตรหมวดวิชาศึกษาทั่วไป

Abstract

โครงการสํารวจความคิดเห็นเพื่อติดตามการจัดการศึกษาหมวดวิชาศึกษาทั่วไป มีวัตถุประสงค์ใน การศึกษาถึงสภาพการณ์ และปัญหาของการเรียนการสอนในหลักสูตรหมวดวิชาศึกษาทั่วไป โดยการ สํารวจความคิดเห็นของนักศึกษาที่ลงทะเบียนเรียน ในภาคการเรียนที่ 2/2546 และการระดมความคิดเห็น ของคณาจารย์ที่เกี่ยวข้อง ผลสํารวจความคิดเห็นของนักศึกษาที่ลงทะเบียนเรียน โดยเฉพาะในภาคการเรียนที่ 2/2546 จํานวน 456 คน และการระดมความคิดเห็นของคณาจารย์ที่เกี่ยวข้อง สามารถนําเสนอรายงาน 2 ส่วนสําคัญ คือ 1.ด้านเนื้อหารายวิชาในหลักสูตรหมวดศึกษาทั่วไป จากการระดมความคิดเห็นของคณาจารย์เสนอ ว่า ด้านการเรียนการสอนควรมุ่งเน้นความเป็นสหวิทยาการ บูรณาการ รวมทั้งจําแนกความเหมาะสม ปรับปรุง เนื้อหา วิธีการทดสอบ และการประเมินผลในรายวิชาต่าง ๆ เช่น ในรายวิชาที่เน้นด้านคํานวณ สถิติ ได้แก่ วิชาคณิตศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ ฯลฯ รายวิชาที่ต้องพัฒนาทักษะ ได้แก่ ภาษาอังกฤษ ภาษาไทย การปฏิบัติการวิทยาศาสตร์ หรือรายวิชาที่ให้นักศึกษาได้มีโอกาสสัมผัสบรรยากาศ สภาพการณ์จริงของ สังคม ตามความหลากหลายของนักศึกษาต่างคณะต่างสาขาวิชา และการลงทะเบียนเรียนจากสาขาวิชา 1 คณะวิชาต่าง ๆ กัน ส่วน ด้านการจัดการเรียนการสอน พบปัญหาต่าง ๆ เช่น การกําหนดการเรียนการสอนให้นักศึกษา ในตารางลงทะเบียนเรียน การเปิด/ปิดการลงทะเบียนในบางรายวิชา หรือการลงทะเบียนในรายวิชาหนึ่งวิชา ใดจํานวนมาก เห็นได้จากข้อมูลเรื่องสัดส่วนระหว่างนักศึกษาและผู้สอน 2.ผลการสํารวจความคิดเห็นของนักศึกษาที่ลงทะเบียนเรียนในหมวดวิชาศึกษาทั่วไป ในภาคการ เรียนที่ 2/2546 (456 คน) เกี่ยวกับการเรียนการสอนในด้านต่าง ๆ ประกอบด้วย ด้านสภาพแวดล้อมกายภาพ ด้านผู้สอน ด้านวิธีการสอนการนําเนื้อหาในหลักสูตรไปใช้ การประเมินผลการเรียน นักศึกษาส่วนใหญ่ให้ ความเห็นว่า มีความเหมาะสมสอดคล้องกับการเรียนการสอน มีเพียงประเด็นเกี่ยวกับ เป้าหมายและเนื้อหา ของรายวิชา ที่นักศึกษาไม่ให้ความเห็นที่ชัดเจนว่า สอดคล้องหรือไม่กับการเรียนการสอน ทั้งนี้มี ข้อเสนอแนะที่ได้จากการสํารวจความคิดเห็นเกี่ยวกับการเรียนการสอนของนักศึกษา และ การระดมความคิดของคณาจารย์ที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติมในด้านต่าง ๆ ประกอบด้วย 1) อาจารย์ผู้สอนควรเป็นผู้รู้ และเข้าใจปรัชญาของวิชาศึกษาทั่วไปเป็นอย่างดี มีเทคนิคการสอนหลายรูปแบบและรู้จักใช้สื่อการสอนด้วย เทคโนโลยีทันสมัยเพื่อจูงใจผู้เรียน 2) การให้นักศึกษาอยากเรียน ควรสอนโดยการบรรยาย/อภิปราย ทัศน ศึกษาเข้าค่ายวิชาการ กิจกรรมเสริมหลักสูตร 3) ในส่วนที่เกี่ยวกับจํานวนผู้เรียนและขนาดของห้องเรียน ควรให้เหมาะสมกัน โดยเฉพาะต้องมีการแบ่งกลุ่มย่อยเป็นชั่วโมงอภิปรายสัมมนา 4) ข้อเสนอแนะอื่น ๆ ประกอบด้วย นับภาระการสอนของอาจารย์ให้เป็นผลงานวิชาการ การจัดหางบประมาณ เพื่อการผลิตสื่อ การสอน เอกสารประกอบการสอน จัดหาผู้ทรงคุณวุฒิภายในสถาบัน หรือผู้ช่วยสอนมาช่วยแบ่งภาระงานสอน จัดการสอนเป็นทีมแบบบูรณาการ สัมมนาความรู้ใหม่ ๆ แก่ผู้สอน จัดกิจกรรมหรือสวัสดิการให้ ผู้สอนเป็นกรณีพิเศษ นอกจากนั้น ผู้บริหารควรให้ความสําคัญกับผู้สอนวิชาศึกษาทั่วไป เนื้อหาในแต่ละ รายวิชา ควรเป็นทั้ง Localization และ Globalization รายวิชาแต่ละรายวิชาควรเป็นเนื้อหาอยู่ในตัวเอง ควร จัดหาเป็นแบบบูรณาการผสมผสานเนื้อหาเข้าด้วยกัน โดยไม่มุ่งเน้นวิชาชีพ มีการสอนแบบบูรณาการทั้งใน และนอกชั้นเรียน มหาวิทยาลัยควรกําหนดเวลาการลงทะเบียนเรียน-การเพิ่มถอนให้กระชับไม่กินเวลานาน การจัดตารางสอนวิชาศึกษาทั่วไปของแต่ละคณะควรจัดให้กระจายนักศึกษาสามารถลงทะเบียนเรียนใน รายวิชาอื่น ๆ ที่อยู่ในหมวดเดียวกัน หรือกระจายให้สามารถลงทะเบียนเรียนได้ในปีการศึกษาอื่น เพิ่มเติม การทําความเข้าใจกับนักศึกษาที่จะลงทะเบียนเรียนในวิชาที่เป็นวิชาเลือก เพื่อแก้ปัญหา การเลือกลงในวิชา ใดวิชาหนึ่งมากเกินไป ฯลฯ