ความเป็นพลเมืองกับการบริหารจัดการตนเองของชุมชนเพื่อการดำรงไว้ซึ่งอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทใหญ่ ศึกษาชุมชนเมืองปอน อำเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน

Abstract

การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์หลัก เพื่อศึกษาความเป็นพลเมืองกับการบริหารจัดการตนเองของชุมชน เพื่อการดำรงไว้ซึ่งอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทใหญ่ ชุมชน เมืองปอน ด้วยวิธีการศึกษาเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง กับผู้ให้ข้อมูลหลักจำนวน 15 คน และมีการสนทนากลุ่มกับผู้ให้ข้อมูลจำนวน 1 กลุ่ม พร้อมทั้งมีการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วมร่วมด้วย ผลการศึกษาพิจารณาจากกระบวนการขับเคลื่อนและดาเนินกิจกรรมของชุมชน ผลการศึกษาพบว่าคุณลักษณะที่ดีของการเป็นพลเมืองมี 3 ด้าน ได้แก่ 1) คุณลักษณะด้านการตระหนักรู้ในสิทธิและหน้าที่ของพลเมือง 2) คุณลักษณะเกี่ยวกับพลเมืองกับความสัมพันธ์ทางสังคม และ 3) ด้านคุณธรรมความเป็นพลเมือง รูปแบบในการบริหารจัดการตนเองของชุมชน ประกอบไปด้วยคุณลักษณะ 5 คุณลักษณะ ได้แก่ 1) การรวมตัวกันของคนในชุมชน เพื่อดำเนินกิจกรรมที่เกี่ยวข้อง 2) การมีส่วนร่วมในกระบวนการหรือกิจกรรมต่าง ๆ ของคนในชุมชน 3) มีแบบแผน ข้อตกลง กฎกติกา หรือระเบียบที่คนในชุมชนมีส่วนร่วมกำหนด และยึดถือร่วมกัน 4) การจัดการทุนและเทคโนโลยีของชุมชน 5) การใช้องค์ความรู้และภูมิปัญญาชุมชนในการจัดการตนเอง ผลที่เกิดในระดับชุมชน/ท้องถิ่น จากการบริหารจัดการตนเองของชุมชนโดยพลเมือง เพื่อการดำรงไว้ซึ่งอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไทใหญ่ในเมืองปอน คือ จะทำให้ชุมชนเข้มแข็ง พึ่งตนเองได้ เป็นการสร้างความสัมพันธ์อันดีให้เกิดขึ้นกับชุมชน และผลที่เกิดขึ้นกับสังคมและประเทศชาติ คือช่วยลดอคติชุมชนนิยม/ท้องถิ่นนิยม เป็นการส่งเสริมความเป็น พหุวัฒนธรรม รวมทั้งยังเป็นการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืนบนพื้นฐานทางวัฒนธรรมอีกด้วย