วาทกรรมการใช้ประโยชน์ในที่ดินระหว่างรัฐกับประชาชน กรณีศึกษา : อุทยานแห่งชาติทับลานและอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการเกิดขึ้นของภาคปฏิบัติการวาทกรรมจากการใช้ ประโยชน์บนที่ดินในอุทยานแห่งชาติทับลานและแก่งกระจาน 2) ศึกษาภาคปฏิบัติการของการจัดการ ที่ดินทับซ้อนระหว่างรัฐกับประชาชน 3) ศึกษากระบวนการเบียดขับ กีดกันให้ประชาชนกลายเป็นอื่น โดยงานวิจัยชิ้นนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ จากการสัมภาษณ์เชิงลึก การค้นคว้าจากเอกสารและการ สังเกตแบบมีส่วนร่วมของผู้วิจัยมีผู้ให้ข้อมูล แบ่งเป็น 3 กลุ่ม ประกอบด้วย นักท่องเที่ยว ผู้ประกอบการ และเจ้าหน้าที่ภาครัฐในพื้นที่ที่เกี่ยวข้องมาทำการศึกษา ซึ่งประเทศไทยตั้งแต่เริ่มมีการ ประกาศใช้พระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ ปี พ.ศ.2504 ทำให้การใช้ประโยชน์ในที่ดินมีความ หลากหลายมากขึ้นกล่าวคือ เมื่อรัฐมีนโยบายในการจำแนกที่ดินว่าที่ดินใดเป็นที่ดินอุทยานที่รัฐสงวน ไว้ที่เป็นสาธารณะ และที่ดินใดเป็นที่ดินที่ประชาชนสามารถครอบครองได้ และจะต้องไม่อยู่ในเขตที่ รัฐประกาศเป็นพื้นที่อุทยานแห่งชาติ อีกทั้งการที่ประเทศไทยมีนโยบายในการเปลี่ยนสินทรัพย์เป็นทุนหรือ การเป็นสถานที่พักสำหรับนักท่องเที่ยว พื้นที่อุตสาหกรรม และการยึดครองเพื่อการลงทุนใน สินทรัพย์การศึกษานี้ใช้การวิเคราะห์วาทกรรม(DISCOURSE ANALYSIS)ของมิเชล ฟูโกต์ ทฤษฎี พื้นที่สาธารณะ(PUBLIC SPHERE)ของฮาเบอร์มาส ตามสำนักคิดหลังโครงสร้างนิยม(POST STRUCTURALISM) โดยใช้พื้นที่อุทยานแห่งชาติทับลานกับอุทยานแห่งชาติแก่งกระจานเพื่อนำ ข้อมูลจากพื้นที่วิจัยมาศึกษาถึงภาคปฏิบัติการจากวาทกรรมกระแสหลักคือพระราชบัญญัติอุทยาน แห่งชาติ ปี พ.ศ.2504การเกิดวาทกรรมรอง ภาคปฏิบัติการของการจัดการพื้นที่ทับซ้อนและ กระบวนการในการเบียดขับประชาชนในพื้นที่วิจัย ผลการวิจัยพบว่า เมื่อรัฐเข้ามามีบทบาทกับการจัดการการใช้ประโยชน์ในที่ดินโดยอาศัยอำนาจรัฐตามวาทกรรมกระแสหลักใช้กฎหมายเดียวกันบังคับประชาชนให้ปฏิบัติตามกฎหมายโดยไม่สามารถโต้แย้งต่อรัฐได้แนวทางดังกล่าวส่งผลกระทบต่อประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติทับลานและแก่งกระจานมีการเบียดขับให้ประชาชนต้องสยบยอม ยัดเยียดความเป็นอื่นให้กับประชาชนจากกฎหมายปัจจุบันที่ล้าหลัง จำเป็นจะต้องให้ประชาชนในพื้นที่ที่มีบริบทที่แตกต่างกันไปสามารถนำเสนอปัญหา แนวคิดที่ผ่านการถกแถลงจนได้รับการยอมรับของคนในชุมชน มาเป็นแนวทางในการแก้ปัญหาการใช้ประโยชน์ในที่ดินระหว่างรัฐกับประชาชน โดยให้รัฐมีกติการ่วมกันในการจัดการปัญหาโดยปราศจากการบังคับใช้อำนาจรัฐในการคุกคาม ขู่เข็ญ มาเป็นการแก้ปัญหาด้วยการใช้ชุมชนเสนอแนวทางในการแก้ปัญหาด้วยตนเอง อย่างมีส่วนร่วมทำให้ได้รับการแก้ไขปัญหาที่ตรงจุด ลดความขัดแย้งระหว่างรัฐและคนในพื้นที่ นำไปใช้เป็นแนวทางในการปรับปรุงกฎหมายที่ทันต่อบริบทที่เปลี่ยนแปลงต่อไป