แนวทางการป้องกันการเป็นเหยื่อเว็บไซต์วารสารทางวิชาการที่ถูกปลอมแปลง

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาสภาพปัญหา รูปแบบ วิธีการของการ ปลอมแปลงเว็บไซต์วารสารทางวิชาการ (2) ศึกษาผลกระทบของปัญหาดังกล่าวที่มีต่อนักวิชาการและวงการวิชาการ และ (3) เสนอแนวทางการป้องกันไม่ให้ตกเป็นเหยื่อของเว็บไซต์วารสารทางวิชาการที่ถูกปลอมแปลง การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพโดยวิธีการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง และทาการสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มเป้าหมาย จานวน 14 คน โดยเลือกแบบเจาะจงบนฐานความรู้และประสบการณ์เกี่ยวกับกรณีศึกษาเป็นเกณฑ์เบื้องต้น และเป็นผู้ที่มีหน้าที่ความรับผิดชอบเกี่ยวข้องกับกรณีศึกษา จานวน 4 กลุ่ม ประกอบด้วย 1) ผู้บริหารหรือผู้แทนหน่วยงานที่รับผิดชอบด้านการป้องกัน ปราบปรามและติดตามจับกุมอาชญากรรมทางคอมพิวเตอร์ 2) ผู้บริหารหรือผู้แทนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการสนับสนุนให้มีการตีพิมพ์บทความทางวิชาการ และผู้บริหารของวารสารทางวิชาการไทย 3) ผู้ทรงคุณวุฒิ/ผู้เชี่ยวชาญด้านการตีพิมพ์บทความทางวิชาการชาวไทย และนักวิชาการชาวต่างชาติ 4) ผู้ทรงคุณวุฒิ/ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมาย พ.ร.บ.การกระทาความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา คือ ประเด็นในการสัมภาษณ์ที่กาหนดกรอบให้สอดคล้องกับกลุ่มเป้าหมายและใช้แนวคิดและทฤษฎีทางอาชญาวิทยามาเป็นส่วนหนึ่งในการวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากการศึกษาเอกสารและสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการการวิจัยพบว่าการปลอมแปลงเว็บไซต์วารสารทางวิชาการเป็นอาชญากรรมทางคอมพิวเตอร์รูปแบบหนึ่งซึ่งมีความซับซ้อนมีการวางแผนโดยอาชญากรทางคอมพิวเตอร์อย่างเป็นระบบโดยจะทาการหลอกลวงนักวิชาการว่าสามารถตีพิมพ์บทความให้ในวารสารที่น่าเชื่อถือในระยะเวลาอันสั้นเพียงจ่ายเงินค่าธรรมเนียมในการตีพิมพ์ให้ผ่านช่องทางที่กาหนด แต่ปรากฏว่าเว็บไซต์นั้นเป็นเว็บไซต์ที่ถูกปลอมแปลงไม่ใช่เว็บไซต์ที่แท้จริงของวารสารที่ถูกอ้างถึง จากการศึกษาพบว่ามีวารสารที่ตกเป็นเหยื่อถึง 162 วารสาร และยังมีเว็บไซต์ที่ใช้งานได้อยู่จนถึงปัจจุบัน จานวน 43 เว็บไซต์ และรูปแบบของการกระทาผิดมีการวางแผนปฏิบัติการอย่างเป็นขั้นตอน ตั้งแต่วิธีการเลือกวารสารทางวิชาการที่จะทาการ ปลอมแปลง วิธีการปลอมแปลงเว็บไซต์ วิธีการส่งอีเมลชวนเชื่อ วิธีการสร้างช่องทางการชาระเงินค่าธรรมเนียมในการตีพิมพ์ และการเชื่อมโยงการปลอมแปลงเว็บไซต์กับการหลอกลวงประเภทอื่นๆ เช่น การจ้างกองบรรณาธิการวารสาร การเชื่อมโยงกับการจัดประชุมวิชาการปลอม และการจัดตั้งตัวชี้วัดคุณภาพวารสารและบริษัทคานวณตัวชี้วัดปลอม เป็นต้น สาหรับตัวตนของอาชญากร ผู้ก่ออาชญากรรมนี้การศึกษานี้สามารถระบุได้อย่างชัดเจนว่าเป็นผู้ที่มีความเข้าใจเกี่ยวกับการตีพิมพ์ผลงานทางวิชาการเป็นอย่างดี ส่วนเหยื่อของอาชญากรรมรูปแบบนี้ต่างจากอาชญากรรมทางคอมพิวเตอร์ในรูปแบบอื่นเพราะมีความเฉพาะเจาะจงแบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ วารสารทางวิชาการ และเหยื่อที่เป็นกลุ่มนักวิชาการที่ตีพิมพ์บทความ ซึ่งในการดาเนินคดีกับผู้กระทาความผิดนั้นมีข้อจากัดด้านการดาเนินคดีและทางกฎหมายหลายประการ แนวทางการการป้องกันการเป็นเหยื่อจึงเน้นแนวทางที่ให้เหยื่อสามารถป้องกันตนเองได้เป็นสาคัญ โดยให้ความรู้กับตัวเหยื่อเองและหน่วยงานที่กาหนดนโยบายด้านการตีพิมพ์ผลงานทางวิชาการ ทั้งด้านการให้ความรู้และสร้างความตระหนักถึงปัญหาให้กับกลุ่มเหยื่อผ่านการจัดการเรียนการสอน การอบรมให้มีความรู้เท่าทัน สาหรับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในกระบวนการยุติธรรมเน้นการป้องกันโดยการให้ความรู้เพื่อสร้างความตระหนักแก่เหยื่อ เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน และหน่วยงานระดับนโยบายที่เกี่ยวข้องควรมีมาตรการ ทั้งด้านการพัฒนาบุคลากรด้านความรู้และการบังคับใช้กฎหมายโดยเฉพาะ พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทาความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ การเพิ่มงบประมาณด้านอุปกรณ์ และเครื่องมือที่สาคัญ เช่น ระบบฐานข้อมูลแบบบูรณาการเพื่อติดตามอาชญากรรมทางคอมพิวเตอร์โดยเฉพาะ และการปรับแก้ไขกฎหมายให้ครอบคลุมลักษณะการกระทาความผิด หรือเพิ่มอานาจให้กับเจ้าหน้าที่ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการติดตาม รวบรวมพยานหลักฐานเพื่อติดตามกับกุมผู้กระทาความผิดมาดาเนินคดี เพื่อลดผลกระทบที่จะเกิดต่อเหยื่อซึ่งเป็นนักวิชาการและวงการวิชาการ