เศรษฐกิจการเมืองในช่วงเปลี่ยนผ่านของประเทศลาว

Abstract

การวิจัยเรื่อง “เศรษฐกิจการเมืองในช่วงเปลี่ยนผ่านของประเทศลาว มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษากระบวนการเปลี่ยนผ่านจากระบบเศรษฐกิจรวมศูนย์สู่ระบบเศรษฐกิจการตลาดในประเทศลาว 2) ศึกษาการปรับตัวของรัฐและกลุ่มทุนภายใต้โครงสร้างระบบเศรษฐกิจตลาดตามทิศสังคมนิยม 3) เสนอกรอบแนวคิดในมิติเชิงความสัมพันธ์ระหว่างโครงสร้างส่วนบน กับโครงสร้างส่วนล่างภายใต้บริบทของประเทศลาว ผลการศึกษาพบว่า กระบวนการเปลี่ยนผ่าน จากระบบเศรษฐกิจรวมศูนย์ มาสู่ระบบเศรษฐกิจการตลาดในประเทศลาว เกิดจากโครงสร้างเชิงอุดมการณ์ภายในของลาวเอง เมื่อรัฐมีปฏิสัมพันธ์กับทุนโลกาภิวัตน์ จึงเกิดการปรับตัวเชิงทฤษฎีจากเศรษฐกิจแบบรัฐรวมศูนย์การผลิต มาเป็นรัฐที่มีระบบเศรษฐกิจแบบจินตนาการใหม่ ซึ่งกลายเป็นหลักนโยบายและกฎหมายที่นำไปสู่การปฏิบัติที่เอื้อต่อระบบเศรษฐกิจการตลาด โดยทางการเมืองได้ปรับตัวด้วยการเรียนรู้ของผู้นำจากรุ่นสู่รุ่น ภายใต้จิตสานึกตระหนักรู้ตามหลักวัฒนธรรมของชาติและอุดมการณ์แบบสังคมนิยม ได้นำ สปป.ลาวก้าวไปตามบริบทของโลกเพื่อเปลี่ยนวิถีชีวิตประชาชนลาวให้ทันสมัยหลุดพ้นจากความยากจน เป็นพลังผลักดันเพื่อเปลี่ยนผ่านจากเศรษฐกิจชายขอบ สู่เศรษฐกิจการตลาด โดยเฉพาะบทบาทของรัฐกับโลกไร้พรมแดนจะส่งผลทำให้ลาวเกิดการปรับตัวทั้งทางเศรษฐกิจและสังคมที่เป็นเอกลักษณ์ของคนลาว (Socialist Market Economy) ซึ่งได้เกิดขึ้นในประเทศลาว โดยเฉพาะบทบาทของรัฐกับโลกไร้พรมแดน บทบาทจีนกับระเบียงเศรษฐกิจ และบทบาทขององค์กรระหว่างประเทศ ได้ส่งผลทำให้เกิดการปรับตัวของรัฐและทุนในรูปแบบเฉพาะที่ลาวเรียกได้ว่า “ระบบเศรษฐกิจตลาดกำหนดตามทิศสังคมนิยม” ที่มีเอกลักษณ์เป็นของประเทศลาว (Socialist Market Economy) ที่ประกอบด้วยทุนนิยมโดยรัฐ (State Capitalism) ที่รัฐเป็นเจ้าของเองและทุนนิยมแบบผสม (Hybrid Capitalism) โดยรัฐ สปป.ลาวกับรัฐหรือทุนจากต่างประเทศร่วมลงทุนเป็นเจ้าของกิจการโดยตั้งบริษัทตัวแทนขึ้นมาดำเนินการระหว่างกัน