รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัย กฎหมายการุณยฆาตกับสังคมไทย

Abstract

การศึกษาวิจัยเรื่องกฎหมายการุณยฆาตกับสังคมไทยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางความเป็นไปได้ด้านกฎหมาย การบัญญัติกฎหมายเพื่อรองรับ และศึกษาผลทางกฎหมายอันสัมพันธ์กับประเด็น “สิทธิการตาย”หรือ/และการกระทาการุณยฆาตเชิงรุกการเร่งหรือช่วยเหลือให้เสียชีวิตเร็วขึ้นเพื่อให้ผู้ป่วยที่สิ้นหวังจากการรักษาพยาบาลให้หายขาดเป็นปกติอย่างสมบูรณ์ได้ เพื่อให้พ้นจากอาการทุกข์ทรมานจากโรค โดยการศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร ผลการศึกษาพบว่า ประเด็น “สิทธิการตาย” หรือ/และการกระทาการุณยฆาตเชิงรุก การเร่งหรือช่วยเหลือให้เสียชีวิตเร็วขึ้นเพื่อให้ผู้ป่วยที่สิ้นหวังจากการรักษาพยาบาลให้หายขาดเป็นปกติอย่างสมบูรณ์แบบได้ เพื่อให้พ้นจากอาการทุกข์ทรมานจากโรค โดยหน่วยงานภาครัฐด้านสาธารณสุขในประเทศไทยมีการส่งเสริมและสนับสนุน ซึ่งปัจจุบันประชาชนไทยสามารถเข้าถึงสิทธิการตายได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย ปรากฏหลักฐานรองรับทางกฎหมาย คือ มาตรา 12 พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 ลักษณะการทาหนังสือแสดงเจตนาไม่ประสงค์จะรับบริการสาธารณสุขที่เป็นไปเพียงเพื่อยืดการตายในวาระสุดท้ายของชีวิตตน หรือเพื่อยุติการทรมานจากการเจ็บป่วย (Living will) ประการต่อมาคือ การดูแลแบบประคับประคองอาการผู้ป่วยที่สิ้นหวังจากการรักษาพยาบาลให้หายขาดเป็นปกติอย่างสมบูรณ์แบบกระทั่งวาระสุดท้ายของชีวิต (Palliative Care) ปรากฏหลักฐานรองรับทางกฎหมายกฎกระทรวงกาหนดหลักเกณฑ์และวิธีการดาเนินการตามหนังสือแสดงเจตนาไม่ประสงค์จะรับบริการสาธารณสุขที่เป็นไปเพียงเพื่อยืดการตายในวาระสุดท้ายของชีวิตหรือเพื่อยุติการทรมานจากการเจ็บป่วย พ.ศ. 2553 นอกจากนี้ผลการศึกษายังพบว่าประเทศไทยไม่สามารถกระทาการุณยฆาตเชิงรุก การเร่งหรือช่วยเหลือให้เสียชีวิตเร็วขึ้นเพื่อให้ผู้ป่วยที่สิ้นหวังจากการรักษาพยาบาลให้หายขาดเป็นปกติอย่างสมบูรณ์แบบได้ เพื่อให้พ้นจากอาการทุกข์ทรมานจากโรคได้อย่างเด็ดขาด เนื่องจากไม่มีการบัญญัติกฎหมายรองรับและไม่เคยแม้แต่จะมีการยกร่างกฎหมายว่าด้วยเรื่องดังกล่าว รวมทั้งไม่มีกฎหมายอื่นใดที่สามารถนามาใช้เทียบเคียงได้ และการกระทาการุณยฆาตเชิงรุก คือเรื่องที่สัมพันธ์ระหว่างบุคลากรทางการแพทย์ ผู้ป่วย ญาติ และยังหมายถึงความรู้สึกทางสภาพจิตใจคนในสังคมด้วย อย่างในปัจจุบันที่ประเทศไทยยังใช้การประหารชีวิตเป็นบทกาหนดโทษความรับผิดทางอาญาตามมาตรา 18 โทษสาหรับลงแก่ผู้กระทาความผิด เมื่อมีข่าวเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าวเกิดขึ้น ประชาชนที่เปราะบางและอ่อนไหวทางสังคมอาจเกิดความหดหู่จากการลงโทษลักษณะดังกล่าว ข้อเสนอแนะต่อการวิจัยประเด็น “สิทธิการตาย” สามารถเกิดขึ้นอย่างสมบูรณ์ได้ หากมีการบัญญัติสิทธิการตายไว้ในรัฐธรรมนูญหรือกฎหมายอื่นใด ด้วยการยอมรับว่าสิทธิการตายมีศักดิ์ศรีเท่ากับสิทธิอื่นๆ ซึ่งต้องมีการรับรองโดยกฎหมาย