การประกอบสร้างความหมายการถวิลหาอดีตในภาพยนตร์ไทย

Abstract

การศึกษาวิจัยเรื่อง “การประกอบสร้างความหมายการถวิลหาอดีตในภาพยนตร์ไทย” มี วัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษามิติด้านเนื ้อหาของภาพยนตร์ไทยที่สะท้อนการถวิลหาอดีต และ 2) เพื่อให้เข้าใจถึงการประกอบสร้างความหมายที่สื่อถึงการถวิลหาอดีตในภาพยนตร์ไทย การวิจัย ครั้งนีเ้ ป็ นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยทำการวิเคราะห์ตัวบท (Textual Analysis) ภาพยนตร์ไทย 3 เรื่อง ได้แก่ ภาพยนตร์เรื่อง “แฟนฉัน”, ภาพยนตร์เรื่อง “สิ่งเล็กเล็ก ที่เรียกว่ารัก” และ ภาพยนตร์ เรื่อง “เพื่อนสนิท” ซึ่งทัง้ 3 เรื่อง เป็นตัวแทนการถวิลหาอดีตในแต่ละช่วงวัย คือ วัยประถมศึกษา วัยมัธยมศึกษา และวัยมหาวิทยาลัย โดยใช้แนวคิดและทฤษฎีมาประกอบการวิเคราะห์ดังต่อไปนี ้ แนวคิดหลังสมัยใหม่ แนวคิดเกี่ยวกับการโหยหาอดีต แนวทางการศึกษาเชิงสัญญะวิทยา และ การวิเคราะห์ภาษาภาพเชิงเทคนิค ผลวิจัยพบว่า มิติเนือ้ หาที่สะท้อนการถวิลหาอดีตมี 5 ลักษณะ คือ 1) การถ่ายทอดความ ทรงจำในอดีต 2) การถ่ายทอดประสบการณ์ในอดีต 3) การถ่ายทอดภูมิปัญญาดั้งเดิมและ ประเพณีประจำท้องถิ่น 4) การเปลี่ยนผ่านของเวลา และ 5) ภาพชุมชนในอดีต ขณะที่วิธีการ ประกอบสร้างการถวิลหาอดีตมี 9 ประการคือ 1) สถานที่และอุปกรณ์ประกอบฉากที่สื่อถึงความ ย้อนยุค 2) เครื่องแต่งกายย้อนยุค 3) การสื่อความหมายแบบคู่ตรงข้าม 4) การใช้อนุนามนัย 5) การใช้แสงในเชิงสัญลักษณ์ 6) การใช้สีในเชิงสัญลักษณ์ 7) การใช้ระยะภาพในเชิงสัญลักษณ์ 8) การสร้างสัมพันธบทกับภาพยนตร์และบทเพลงในอดีต และ 9) การใช้เทคนิคการตัดต่อเพื่อสื่อ ความหมายในเล่าความย้อนอดีต