มายาคติและความหมายเรื่องพืชกัญชาในสังคมไทย

Abstract

ดุษฏีนิพนธ์เรื่อง มายาคติและความหมายเรื่องพืชกัญชาในสังคมไทย มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษา 1) มายาคติของคนในสังคมไทยที่มีต่อกัญชา 2) การใช้ประโยชน์จากกัญชา และความหมายของคำว่า พืชกัญชาในสังคมไทย 3) สิทธิในการเข้าถึงกัญชา เพื่อใช้เป็นยารักษาโรคด้วยตนเองหรือ สิทธิ ตามธรรมชาติ และ 4) การต่อสู้ เรียกร้อง และการเคลื่อนไหวทางสังคมในมิติด้านกัญชา แนวคิดทฤษฏีที่ใช้เป็นแนวทางศึกษา ประกอบด้วย ทฤษฎีมายาคติ แนวทางการศึกษาเชิงสัญญะวิทยา ทฤษฏีขบวนการทางสังคมใหม่ ทฤษฏีภาวะผู้นา แนวคิดเรื่องอานาจ แนวคิดเรื่องสิทธิตามธรรมชาติ และแนวคิดเรื่องการต่อสู้ เรียกร้อง และการเคลื่อนไหวทางสังคม งานวิจัยนี้ใช้วิธีการเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก และการประชุมกลุ่มย่อย ผลการวิจัยพบว่า 1) มายาคติของสังคมไทยต่อกัญชา ถูกสร้างจากสองทาง คือ ศาสตร์ความรู้ตะวันตกที่ผ่านการเรียนการสอนในโรงเรียนแพทย์ ทาให้ตารับยา บทบาทของหมอพื้นบ้านหายไปจากสังคมไทย และอีกทางคือกฎหมายของรัฐมีการสร้างวาทกรรม กัญชาในมิติของการสื่อถึงแนวคิดที่ผูกติดอยู่กับคุณค่าทางสังคม เป็นความดี ความชั่ว ความโหดเหี้ยม ต้นเหตุของการก่ออาชญากรรมจนเกิดเป็น “มายาคติ” 2) การใช้ประโยชน์จากกัญชา และการให้ความหมายของพืชกัญชาในสังคมไทย องค์ความรู้แบบตะวันตกที่มีผลต่อการจัดระบบการจัดการศึกษา ได้สร้างมายาคติการใช้ประโยชน์จากกัญชาที่ต้องเรียกร้องงานวิจัยทดลองแบบวิทยาศาสตร์ ตำรับยาดั้งเดิมและองค์ความรู้แบบแพทย์พื้นบ้านถูกกลบด้วยชุดมายาคติแบบแผนการศึกษาตามตะวันตก 3) คนไทย มีสิทธิเข้าถึงพืชกัญชานี้ได้ และเมื่อต้องดื้อแพ่งกับกฎหมายจึงต่อสู้ เรียกร้อง และการเคลื่อนไหวทางสังคมแบบใหม่ในมิติด้านกัญชา กระบวนการสำคัญอยู่ที่การตัดสินใจและการมีส่วนร่วมของภาคประชาชนเพื่อกาหนดนโยบาย 4) การเคลื่อนไหวทางสังคมแบบใหม่เรื่องกัญชา สร้างและจรรโลงประชาธิปไตย สร้างการมีส่วนร่วมของประชาชน ทำให้ช่วยเปลี่ยนแปลงทางสังคมและการเมืองที่สร้างการเปลี่ยนแปลงอานาจรัฐได้