ข้อยกเว้นการจดสิทธิบัตร โดยเหตุอันเนื่องจากการขัดต่อความสงบเรียบร้อยและศิลธรรมอันดีของประชาชน : กรณีศึกษา สิ่งประดิษฐ์ทางเทคโนโลยีชีวภาพ

Abstract

การประดิษฐ์ที่จะขอรับจดสิทธิบัตรได้นั้นต้องมีคุณสมบัติตรงตามเงื่อนไขกล่าวคือ ต้อง เป็นการประดิษฐ์ขึ้นใหม่ และมีขั้นตอนการประดิษฐ์ที่สูงขึ้นและที่สำคัญสามารถนำไปประยุกต์ใช้ ในอุตสาหกรรมได้ ถ้าการประดิษฐ์ตรงตามเงื่อนไขดังกล่าวก็สามารถขอรับจดสิทธิบัตรเพื่อให้การ ประดิษฐ์ของตนได้รับความคุ้มครองจากรัฐได้และไม่ว่าจะเป็นการประดิษฐ์สาขาใดก็ตาม สิ่งประดิษฐ์ทางเทคโนโลยีชีวภาพเป็นการประดิษฐ์อีกสาขาหนึ่งที่สามารถได้รับความ คุ้มครองตามกฎหมายสิทธิบัตรเช่นกัน แต่อย่างไรก็ตามการนำเอาเทคโนโลยีและความรู้ทางด้าน ต่างๆของวิทยาศาสตร์มาประยุกต์ใช้กับสิ่งมีชีวิต หรือชิ้นส่วนของสิ่งมีชีวิต หรือผลผลิตของ สิ่งมีชีวิต ก็ส่งผลให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์ว่า สิ่งประดิษฐ์ทางเทคโนโลยีชีวภาพเหล่านี้ขัดต่อความ สงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชนหรือไม่และสามารถขอรับจดสิทธิบัตรได้หรือไม่กลุ่ม สหภาพยุโรปได้ให้ความสำคัญกับตัวบทกฎหมายและได้บัญญัติหลักเกณฑ์เกี่ยวกับสิ่งประดิษฐ์ที่ไม่ สามารถขอรับจดสิทธิบัตรไว้อย่างชัดเจนในขณะที่สหรัฐอเมริกาไม่มีบทบัญญัติไว้โดยตรง เหมือนกับสหภาพยุโรปแต่ก็มีคดีที่เกี่ยวกับสิ่งประดิษฐ์ทางเทคโนโลยีชีวภาพอยู่และได้วางหลักการ พิจารณาไว้ในคำพิพากษาอย่างชัดเจน สำหรับประเทศไทยมีพระราชบัญญัติสิทธิบัตร พ.ศ. 2522 ซึ่งได้บัญญัติสิ่งถึงประดิษฐ์ที่ ไม่สามารถขอรับจดสิทธิบัตรไว้ในมาตรา 9 แต่ไม่ได้กล่าวถึงหรือมีบทบัญญัติที่ชัดเจนเกี่ยวกับการ ขอรับจดสิทธิบัตรในสิ่งประดิษฐ์ทางเทคโนโลยีชีวภาพอีกทั้งยังไม่เคยมีคำวินิจฉัยของศาลเกี่ยวกับ สิ่งประดิษฐ์ทางเทคโนโลยีชีวภาพอีกด้วยดังนั้นต่อไปเมื่อการประดิษฐ์ทางเทคโนโลยีชีวภาพมี ความสำคัญมากขึ้นต่อการพัฒนาประเทศจึงควรแก้ไขกฎหมายเพื่อให้เกิดความชัดเจนในเรื่องนี้