มาตรการทางกฎหมายในการยกระดับสถานะของสัตว์เลี้ยงภายใต้ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงปัญหา ข้อจำกัด อุปสรรค พร้อมทั้งวิธีการแก้ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับสถานะของสัตว์เลี้ยงในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของประเทศไทย เนื่องจากสถานะของสัตว์เลี้ยงในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ในประเทศไทยมีสถานะเป็นเพียงทรัพย์สินโดยกฎหมายไม่ได้มองว่าสัตว์เลี้ยงเป็นสิ่งมีชีวิตและมีความรู้สึก จึงทำให้เกิดปัญหาในการคุ้มครองสิทธิและสวัสดิภาพของสัตว์เลี้ยงภายใต้ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เช่น ในกรณีที่เกิดการกระทำละเมิดเป็นเหตุให้สัตว์เลี้ยงตาย หากศาลพิจารณาว่าสัตว์เลี้ยงเป็นเพียงทรัพย์สินจึงไม่อาจกำหนดค่าสินไหมทดแทนทางด้านจิตใจให้กับเจ้าของสัตว์เลี้ยง นอกจากนี้ในกรณีที่มีการหย่าร้างซึ่งทรัพย์สินดังกล่าวเป็นสัตว์เลี้ยง หากสถานะของสัตว์เลี้ยงเป็นเพียงทรัพย์สินศาลจะไม่ได้พิจารณาที่สวัสดิภาพของสัตว์เลี้ยงเป็นหลัก เมื่อเปรียบเทียบสถานะของสัตว์เลี้ยงของประเทศไทยกับกฎหมายในต่างประเทศ พบว่าต่างประเทศให้ความสำคัญกับสถานะและการคุ้มครองสิทธิของสัตว์เลี้ยงเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นสมาพันธรัฐสวิส ราชอาณาจักรสเปน สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี สาธารณรัฐออสเตรีย สาธารณรัฐโปรตุเกส รัฐควิเบกแคนาดา โดยเฉพาะในสมาพันธรัฐสวิสได้มีการบัญญัติสถานะของสัตว์เลี้ยงในประมวลกฎหมายแพ่งอย่างชัดเจน ซึ่งส่งผลต่อความเปลี่ยนแปลงของกฎหมายในบรรพอื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นกฎหมายละเมิด กฎหมายมรดก กฎหมายครอบครัว เป็นต้น จากการศึกษาปัญหาที่เกิดขึ้น ข้อจำกัด และกฎหมายของต่างประเทศแล้วนั้น พบว่าปัญหาของประเทศไทยเกิดจากการที่สถานะของสัตว์เลี้ยงยังเป็นเพียงทรัพย์สินไม่ใช่เป็นสิ่งมีชีวิตและมีความรู้สึก จึงมีข้อเสนอแนะจำเป็นจะต้องแก้ไขเพิ่มเติมสถานะของสัตว์เลี้ยงในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ในส่วนของคำนิยามของสัตว์เลี้ยง ทั้งนี้เพื่อให้การคุ้มครองสิทธิและสวัสดิภาพของสัตว์เลี้ยงได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป