รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัย ชุมชนปลอดภัยกับการประยุกต์ใช้แนวคิดผู้ช่วยเจ้าพนักงานตำรวจในประเทศไทย เปรียบเทียบประเทศสหราชอาณาจักร

Abstract

การศึกษาวิจัยเรื่องชุมชนปลอดภัยกับการประยุกต์ใช้แนวคิดผู้ช่วยเจ้าพนักงานตารวจในประเทศไทยเปรียบเทียบประเทศสหราชอาณาจักรมีวัตถุประสงค์หลักที่สาคัญ คือ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหา อุปสรรค การดูแลความปลอดภัยของชุมชนโดยอาสาสมัครผู้ช่วยเจ้าพนักงานตำรวจในประเทศไทยเปรียบเทียบกับประเทศ สหราชอาณาจักร 2) เพื่อให้ได้ข้อเสนอแนะในการดูแลความปลอดภัยของชุมชนโดยอาสาสมัครผู้ช่วยเจ้าพนักงานตำรวจในประเทศไทยเปรียบเทียบกับประเทศสหราชอาณาจักร 3) เพื่อพัฒนาชุมชนต้นแบบในการจัดการความปลอดภัยในประเทศไทย การศึกษาวิจัยเรื่องนี้เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ ได้ออกแบบให้มีการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสาคัญโดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากผู้บริหาร และผู้ปฏิบัติจากหน่วยงานต่างๆ ในประเทศไทยและประเทศสหราชอาณาจักร ในประเทศไทย ได้แก่ ผู้บริหารของสานักงานตำรวจแห่งชาติ ผู้บริหารกระทรวงยุติธรรม กระทรวงมหาดไทย นักวิชาการ ภาคประชาสังคม ผู้นำชุมชน และตัวแทนจากสมาชิกในชุมชน เป็นต้น ในประเทศสหราชอาณาจักร ได้มีการเก็บข้อมูลใน 3 พื้นที่ ได้แก่ เกาะเจอร์ซี่ (Jersey) เมืองดันดี (Dundee) และที่เมืองครัมเบีย (Cumbria) โดยที่เกาะเจอร์ซี่มีการเก็บข้อมูลจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย หัวหน้าตำรวจอัยการสูงสุด เจ้าหน้าที่ตำรวจระดับปฏิบัติการ อาสาสมัครตำรวจทั้งในระดับผู้บริหารและผู้ปฏิบัติ สมาชิกในชุมชน ที่เมืองครัมเบีย มีการเก็บข้อมูลจากหัวหน้าตำรวจเมืองครัมเบีย หัวหน้าสถานีตำรวจ เจ้าหน้าที่ตำรวจระดับปฏิบัติการ ผู้ช่วยเจ้าพนักงานตำรวจ สมาชิกในชุมชน และสัมภาษณ์เชิงลึกนักวิชาการด้านงานตำรวจ จากมหาวิทยาลัยดันดี ได้จัดให้มีการสนทนากลุ่มในประเทศไทยจำนวน 1 ครั้ง โดยการเชิญผู้ให้ข้อมูลสำคัญ และตัวแทนจากหน่วยงานต่างๆ ในประเทศไทยเข้าร่วมแลกเปลี่ยนข้อมูล ข้อคิดเห็น และข้อเสนอแนะเพื่อให้สอดคล้องและตรงตามวัตถุประสงค์การศึกษาวิจัย จากผลการศึกษาวิจัย พบว่า 1) นโยบายการดูแลความปลอดภัยของชุมชนในปัจจุบันเป็นลักษณะสั่งการจากบนลงล่างแต่เพียงอย่างเดียว สมาชิกในชุมชนมีส่วนร่วมน้อยมากในขณะที่ประเทศสหราชอาณาจักรให้ความสำคัญกับสมาชิกในชุมชนในการร่วมกันดูแลความปลอดภัยของชุมชน 2) แนวคิดผู้ช่วยเจ้าพนักงานตำรวจในประเทศไทยในการดูแลความปลอดภัยของชุมชน ยังไม่มีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นการเฉพาะซึ่งแตกต่างกับประเทศ สหราชอาณาจักรที่กำหนดไว้ชัดเจน 3) การมีส่วนร่วมของชุมชนในการดูแลความปลอดภัย มีการกำหนดไว้ในยุทธศาสตร์สานักงานตารวจแห่งชาติแต่โดยโครงสร้างของระบบราชการ ไม่เอื้อต่อการเข้ามามีส่วนร่วมของสมาชิกในชุมชน ในขณะที่ประเทศสหราชอาณาจักรได้ให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมทั้งในด้านนโยบายการป้องกัน แก้ไขปัญหาอาชญากรรม การรับเรื่องร้องเรียน และการตรวจสอบการทำงานของตารวจ 4) การฝึกอบรมสมาชิกในชุมชนเพื่อดูแลความปลอดภัย ในประเทศไทยมีการกาหนดไว้ในระเบียบของสำนักงานตารวจแห่งชาติแต่ในทาง ปฏิบัติยังไม่ค่อยมีการฝึกอบรม ติดตาม ประเมินผลอย่างเป็นระบบเนื่องจากปัญหาการขาดแคลนงบประมาณ และกำลังคนในระดับพื้นที่ ขณะที่ในชุมชนของประเทศสหราชอาณาจักรมีกฎหมายกำหนดไว้ชัดเจนให้สมาชิก ในชุมชนมาทำหน้าที่เป็นตารวจทั้งในรูปแบบที่ได้รับค่าตอบแทนและไม่มีค่าตอบแทน มีการกำหนดระยะเวลา ในการฝึกอบรม การติดตาม ประเมินผลที่ชัดเจน ข้อเสนอแนะในการดูแลความปลอดภัยของชุมชนโดยอาสาสมัครผู้ช่วยเจ้าพนักงานตำรวจ ในประเทศไทยเปรียบเทียบกับประเทศสหราชอาณาจักร 1) นโยบายการดูแลความปลอดภัยในชุมชนของประเทศไทยจาเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องปรับเปลี่ยนทั้งในเชิงโครงสร้างและรูปแบบการบริการงานที่เน้นการบริหารจัดการภาครัฐแนวใหม่ 2) จำเป็นที่จะต้องออกกฎหมายเกี่ยวกับพลเรือนที่ทำหน้าที่ผู้ช่วยเจ้าพนักงานตำรวจในระดับชุมชนโดยกำหนดหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนทั้งการคัดเลือก การฝึกอบรม การติดตามประเมินผลการทางาน 3) การมีส่วนร่วมของชุมชนในการดูแลความปลอดภัย ควรปรับประยุกต์ใช้แนวคิดที่ประสบความสำเร็จ เช่น ตำรวจผู้รับใช้ชุมชน และการเฝ้าระวังอาชญากรรมโดยชุมชน เป็นต้น